HOMEPAGE LEREN LOSLATEN
Stap 8
Anders met fouten omgaan
Leer van je fouten…net als vroeger
Hoe heb je vroeger op school geleerd te schrijven? Door eerst heel veel spelling, grammatica- en taal fouten te maken. Zonder die fouten had je nooit kunnen leren om te schrijven. Dát vinden we heel normaal, dat kinderen op die manier leren. Of verwacht jij stiekem ook van je kind dat hij het al perfect doet op school en dat zónder fouten te maken? Nee toch? Je vindt het normaal dat kinderen naar school gaan om iets te leren.
Maar als we volwassen zijn, dan moeten we het allemaal maar in 1 keer goed doen? Waarom? Je bent nooit te oud om te leren. Zoals ik in Eye Opener Challenge heb verteld, kun je nog steeds nieuwe verbindingen aanleggen in je hersenen. Daarbij is het wel belangrijk dat je het jezelf gunt. Net zoals als je een kind zijn leerproces gunt.
Mensen maken nu eenmaal fouten. Zeg dit tegen jezelf elke keer als je jezelf verwijten maakt omdat je fouten hebt gemaakt. Het is nu eenmaal menselijk om fouten te maken. Vervolgens kun je jezelf de volgende vragen stellen: Wat kan ik leren van deze fout? Zijn er ook positieve kanten aan te ontdekken?
Kijk naar de lange termijn effecten
We vermijden vaak fouten te maken omdat we ons anders schuldig voelen ten opzichte van onszelf. We vinden dan dat we het anders, beter, hadden moeten doen. Of we voelen ons schuldig ten opzichte van de ander, als er anderen bij betrokken waren. Daardoor proberen we het de volgende keer beter te doen, misschien nog harder te werken, het ‘goed’ te maken. En zo kom je weer in een vicieuze cirkel. Denk nog eens terug aan het schema van de korte trainingsvideo voorafgaand aan dit programma. Je kunt het stuk hieronder in de video nog een keer kijken.
Hierin leg ik de lange en korte termijn effecten uit van hoge eisen aan jezelf stellen en lage eisen aan jezelf stellen. Dit zelfde schema kun je ook invullen voor ‘fouten durven maken’ en ‘geen fouten mogen maken’. Je vindt de opdracht hiernaast.
Voortaan kun je, vóórdat je iets gaat doen, eerst denken aan wat de korte termijn effecten en wat de lange termijn effecten zijn. Wat levert het je op korte termijn op en wat levert het je op lange termijn op? De kans is groot dat je dan makkelijker iets anders kan beslissen en dus ook iets anders kan gaan doen. Durf dus voorbij dat korte termijn effect te kijken! Weet dat het lange termijn effect vaak veel positiever is!
Bijvoorbeeld
Fouten durven maken
Korte termijn straf: schuldgevoel, rotgevoel
Lange termijn beloning: meer rust, meer energie
Geen fouten mogen maken
Korte termijn beloning: voldoening, alles is goed gelukt
Lange termijn straf: veel energie kwijt, vermoeid
Omdat het korte termijn effect vaak schuldgevoel is, of een rotgevoel, is het belangrijk dat je dit gevoel leert toe te staan in plaats van dat je het wilt vermijden. Anders blijf je fouten durven maken vermijden. Dit kun je oefenen met de ’toestaan wat er is’ -oefening.
Succes!
VIDEO: Kijk voorbij de korte termijn!
Fouten durven maken
Als je er niet tegen kan om fouten te maken, zul je minder risico’s nemen en zal daardoor belangrijke ontwikkelingskansen laten lopen, net als de kinderen op school. Vandaar dat het van belang is dat je leert om fouten te maken.
Hieronder een paar voorbeelden van irrationele gedachten rondom fouten maken. Merk je dat deze voorbeeld ook zelfondermijnend werken?
Stel je zelf de vraag: waarom is het goed om fouten te durven maken? Ik ben bang fouten te maken omdat ik absolute, perfectionistische normen hanteer: ‘één fout en alles is verpest’. Dit is onjuist. Eén kleine fout kan iets wat in andere opzichten goed is, echt niet kapot maken.
Het is goed om fouten te maken omdat ik van mijn fouten kan leren. Het is zelfs zo dat we niet kunnen leren als we geen fouten maken, niemand kan fouten vermijden. En aangezien het maken van fouten onvermijdelijk is kan ik het maar beter accepteren en ervan leren.
Onze fouten onder ogen zien, kan ons helpen om ons gedrag te corrigeren. Met als gevolg dat we resultaten behalen waar we meer tevreden over kunnen zijn. je kunt dus stellen dat fouten uiteindelijk een positief effect kunnen hebben.
Als ik bang ben om fouten te maken raak ik volledig geblokkeerd. Iets nieuws ondernemen of iets uitproberen durf ik dan niet meer, omdat het nu eenmaal onvermijdelijk is om fouten te maken. Als ik alleen maar de dingen doe waarbij ik geen fouten kan maken doe ik mezelf tekort en beperk ik mezelf in mijn mogelijkheden. Ik kan veel meer leren en voldoening krijgen als ik dingen ga ondernemen en uitproberen en daarbij het risico neem om fouten te maken..
De meeste mensen zullen niet kwaad op ons worden of een hekel aan ons krijgen omdat we fouten maken. Iedereen maakt fouten. Bijna niemand voelt zich echt op zijn gemak bij ‘perfecte’ mensen.
Realiseer je dus dat je niet perfect hoeft te zijn. Ga fouten maken. Je kan er van leren. Daarmee kom je juist verder in het leven. Daarmee kun je wellicht eindelijk die cursus gaan doen, of die taak oppakken op je werk waar je van weg bleef. En dan leef je ook meer naar je waarden, dan doe je wat belangrijk vindt. In plaats van dat je vermijdt vanuit de angst om fouten te maken. Omarm die angst en ga ermee aan de slag!
Mindfulness oefening: Toestaan wat er is
Gebruik deze training om negatieve gevoelens te leren toestaan. Je kunt ze wel vermijden (door alles perfect te blijven doen) maar je weet nu dat dit je op lange termijn alleen maar meer spanning oplevert. Er is dus maar 1 andere route: op korte termijn je gevoelens onder ogen zien, jezelf ermee confronteren, ze toestaan in plaats van ze te vermijden en ermee te vechten. Dan voel je je op lange termijn beter.
Dit is misschien wel het moeilijkste stuk. Maar realiseer je ook: de spanning zal verminderen. Als je een fout gaat toegeven zal de spanning eerst heel hoog zijn en naarmate je verder bent, zal de spanning zakken. Als je daar eenmaal doorheen bent, en dat hebt ervaren, dan gaat er een wereld voor je open. Er is dan een lichtere wereld aan de andere kant van de spanning, namelijk: rust! Het gevoel van spanning, angst, onzekerheid, zal dus verminderen en op een gegeven moment zelfs helemaal weg zijn. Net als in het voorbeeld van Marianne.